yazmayacaktım ama dayanamadım. birgün osman sertkaya, atsız'a
kür şad adının hangi kaynakta geçtiği sormuştur. ve kendisi “böyle bir kaynak yoktur” diyerek osman sertkaya'ya özetle şunları söylemiştir:
"senin de bildiğin gibi shih-pi k’o-han yani çuluk kağan’ın iki oğlu vardı. büyük oğlu t’u-li tigin, küçük oğlu cie şı şuay tigin. kağan’ın çinli hatunu tarafından zehirlenerek öldürülmesinden sonra büyük oğlu t’u-li tigin’in kağan seçilmesi gerekiyordu. fakat kurultay kağan’ın büyük oğlu t’u-li'yi değil kardeşini “il kağan” unvanı ile kağan seçti. bundan sonra t’u-li ve kardeşi 627 yılında çin’e geldi. hanedandan olanlara da çin sarayında görevler ve çince unvanlar verildi. göktürk tahtının varisi t’u-li tigin amcası il kağan’ın ölümünden bir yıl kadar sonra 631 yılında, 29 yaşında iken, çin’de öldü. il kağan ise 630 yılında çinliler tarafından mağlup ve esir edildi. 100.000 kadar türk de esir edilerek çin’e getirilip çeşitli bölgelere yerleştirildi. il kağan çin’in esareti altında iken kederden öldü. 639 yılının nisan ayında cie şı şuay, t’u-li’nin oğlu ho-lo-ko (türkçesi belki urku) tigin’i de yanına alarak çin sarayını basıp, çin imparatorunu esir alıp, göktürkleri esaretten kurtarmak ve ağabeyi t’u-li’nin oğlu ho-lo-ko'yu kağan ilân etmek istedi. ben çin kaynaklarında geçen
chieh-shê-shuai =
chie shih shuai =
cie şı şuay adının türkçesinin ne olabileceğini çok düşündüm. bir defa kağan çocuğu olmasından yani “tigin” olmasından dolayı alacağı son idari unvan “şad” olabilirdi. geriye bu unvandan önceki ismi tahmin etmek kalıyordu. 1893’te vilhelm thomsen’in göktürk alfabesini çözmesinden sonra kül okunan kelimenin varyantı olarak kür kelimesi düşünülmüştü. yani bir l ~r alternansı olabilirdi. bu alternansa göre kül kelimesinin varyantı kür kelimesi idi. bu kelime türkiye türkçesi’nde “gür” şeklinde yaşamaktadır. bir insanın “saçı, kaşı, bıyığı, sakalı” gür olabilir. “ses, su” gür olabilir. örnekleri çoğaltmak mümkündür. bu yüzden ben çince cie kelimesinin eski türkçe karşılığının kür kelimesi olduğunu düşündüm ve çince cie şı ibaresinin türkçesinin kür şad olabileceği kanaatine vardım. bu yüzden bozkurtların ölümü adlı eserimde roman kahramanının adını kür şad olarak koydum. bana göre de çok yakıştı. sen türk ansiklopedisi’ndeki kül tegin ve kür şad maddelerini biliyorsun. burada sana söylediklerimin bir kısmını da bu maddelerde yazmıştım. istersen bu maddelere bir kez daha bak."
türk ansiklopedisi şu an için elimde bulunmadığından dolayı bu maddeleri de yazamıyorum şimdilik. yarıyıl tatili için elimdeki bütün kaynakları memlekete götürmüştüm, bütünlemeler için geri gelince yanıma almaya gerek duymadım. ayrıca açın ona da kendiniz bakın amk. her şeyi benden beklemeyin. tekrardan saygılarımla.
(bkz: chie-shih-shuai)
(bkz: kürşad ayaklanması)
(bkz: chiu-ch'eng sarayı vakası)
(#2259421)